งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเตรียมกระถางชีวมวลจากฟางข้าว โดยใช้น้ำยางพรีวัลคาไนซ์ (PVL) และแป้งมันสำปะหลัง (ST) เป็นสารประสานและเคลือบผิวด้านในของกระถางชีวมวลด้วยไฮโดรเจล เพื่อควบคุมการปลดปล่อยปุ๋ยยูเรีย การดำเนินการวิจัยประกอบด้วย 4 ส่วนหลัก ดังนี้
(1) การศึกษาสภาวะที่เหมาะสมในการขึ้นรูปแผ่นคอมโพสิตจากฟางข้าวด้วยเทคนิค

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อขยายกำลังการผลิตวัสดุคอมพอสิทของไฮดรอกซีอะพาไทต์และไททาเนียมไดออกไซด์ เพื่อใช้เป็นสารเคลือบแผ่นกรองสำหรับหน้ากากอนามัยที่มีประสิทธิภาพในการกรองฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) ซึ่งมีขนาดอนุภาคเฉลี่ยเล็กกว่า 2.5 ไมครอน ในระดับอุตสาหกรรม อันจะส่งผลให้สามารถลดผลกระทบต่อสุขภาพ โดยเฉพาะระบบทางเดินหายใจของประชาชนที่เกิดจากฝุ่นละอองขนาดเล็กในระดับ PM2.5 และลด

การศึกษานี้มุ่งเน้นการวิเคราะห์การเกิดฝุ่น PM2.5 ทุติยภูมิในบรรยากาศของกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยใช้แบบจำลองคุณภาพอากาศ WRF-CAMx ร่วมกับบัญชีการปล่อยมลพิษทางอากาศความละเอียดสูง (High Resolution Emission Inventory) ที่จัดทำขึ้นเป็นการเฉพาะสำหรับประเทศไทยในปี พ.ศ. 2562 (ค.ศ. 2019) โดยคำนึงถึงการกระจายตัวเชิงพื้นที่และช่วงเวลาการปล่อย (Spatial-Temporal Distribution)

ผลการศึกษาพบว่า

ปัญหามลพิษทางอากาศในภาคเหนือของไทยมีความรุนแรงและต่อเนื่องมาเป็นเวลานานกว่า 10 ปี โดยมีสาเหตุหลักมาจากการเผาชีวมวลทั้งในป่าและพื้นที่เกษตรกรรม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ในการวิเคราะห์ปริมาณฝุ่น PM2.5 ในจังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้การจำลองสถานการณ์ควบคุมสัดส่วนแหล่งกำเนิดด้วยแบบจำลอง WRF-Chem เพื่อใช้ประกอบการประเมินมาตรการบริหารจัดการปัญหามลพิษทางอากาศของจังหวัดเชียงใหม่ และเพื่อเสนอมาตรการในการบริหารจัดการปัญหาฝุ่น PM2.5 จากแหล่งกำเนิด สำหรับวิธีการดำเนินงานแบ่งออกเป็นสองกิจกรรม กิจกรรมที่ 1 ได้ทำการประเมินปริมาณฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ในปี พ.ศ.2562 ภายใต้การจำลองสถานการณ์ควบคุมแหล่งกำเนิดด้วยแบบจำลอง WRF-Chem โดยแบ่งออกเป็นสี่แหล่งกำเนิด ได้แก่ การเผาชีวมวลในพื้นที่เกษตรกรรม การเผาชีวมวลในพื้นที่ป่า การคมนาคม และมลพิษทางอากาศข้ามแดน โดยแบ่งเงื่อนไขการทดลองออกเป็น 3 กรณี ได้แก่ กรณีมีการปล่อยมลพิษทั้งหมด (100%) กรณีมีการปลดปล่อยกึ่งหนึ่ง (50%) และกรณีไม่มีการการปลดปล่อยจากแหล่งกำเนิด (0%) รวมทั้งหมด 12 ภาพฉาย ซึ่งในกรณี มีการปลดปล่อยทั้งหมด (100%) ได้ทำการวิเคราะห์สัดส่วนจากแหล่งกำเนิดทั้งสี่แหล่ง และกรณีอื่นทำการวิเคราะห์ค่าและร้อยละของปริมาณความเข้มข้นฝุ่น PM2.5 หลังจากการจำลองการควบคุมแหล่งกำเนิด กิจกรรมที่ 2 ทำการประเมินมาตรการบริหารจัดการปัญหามลพิษทางอากาศของจังหวัดเชียงใหม่เพื่อเสนอมาตรการ ลดการปลดปล่อยฝุ่น PM2.5 ด้วยการทบทวนนโยบายและเอกสารที่แสดงถึงบทบาทการจัดการจากภาครัฐ ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม ภาคเอกชน และภาคท้องถิ่นและประชาชน รวมถึงจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อระดมความคิดเห็นจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในการจัดการปัญหาหมอกควันในจังหวัดเชียงใหม่จำนวน 2 ครั้ง เพื่อกำหนดข้อเสนอแนะเชิงมาตรการที่เหมาะสมของจังหวัดเชียงใหม่ ผลจากภาพฉายของแบบจำลอง พบว่าสัดส่วนจากแหล่งกำเนิดทั้งหมด พบการปลดปล่อยมลพิษสูงสุดจากการเผาชีวมวลในที่โล่ง (60%) เมื่อแยกวิเคราะห์สัดส่วนการปลดปล่อยจากการเผาชีวมวล พบว่ามลพิษข้ามแดนมีสัดส่วนมากที่สุดกว่า 55% รองลงมาได้แก่ การเผาชีวมวลในพื้นที่ป่า 26% และการเผาชีวมวลในพื้นที่เกษตร 19% ส่วนการปลดปล่อยจากการคมนาคมทางบกมีสัดส่วน 14% จากการสร้างภาพฉายเพื่อควบคุมแหล่งกำเนิดโดยการลดการเผาชีวมวลจากภายนอกจังหวัดเชียงใหม่ให้ลดลงกึ่งหนึ่ง (50%) สามารถลดปริมาณฝุ่น PM2.5 ได้ถึง 37% แต่หากสามารถควบคุมการเผาชีวมวลจากภายนอกจังหวัดเชียงใหม่ได้ทั้งหมด (100%) จะสามารถลดปริมาณฝุ่น PM2.5 ได้ถึง 54% อย่างไรก็ตามการลดการเผาชีวมวลในพื้นที่ป่าและพื้นที่เกษตรสามารถช่วยลดฝุ่นได้เพียง 19% – 27% เนื่องจากยังคงมีผลกระทบจากมลพิษข้ามแดนจากภายนอกจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งผลจากแบบจำลองมีความสอดคล้องกับปัญหามลพิษข้ามแดนซึ่งเป็นช่องว่างทั้งในเชิงนโยบายและปฏิบัติที่ส่งผลกระทบต่อประชาชน มากที่สุด ด้วยช่องว่างเชิงนโยบายที่ปรากฏในปัจจุบัน ผู้วิจัยจึงนำผลการวิเคราะห์ภาพฉายจากการควบคุมการปลดปล่อยแบบกึ่งหนึ่ง (50%) เป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดมาตรการสำคัญเพื่อการบริหารจัดการมลพิษทางอากาศของจังหวัดเชียงใหม่ในปี...

ฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและเกี่ยวข้องกับโรคในระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร และระบบประสาท อย่างไรก็ตามยังขาดข้อมูลความสัมพันธ์ของปริมาณสารเคมีที่เป็นส่วนประกอบของ PM 2.5 หรือความเป็นพิษของสารองค์ประกอบที่มีผลต่อสุขภาพและอวัยวะภายในต่างๆในโครงการนี้ คณะผู้วิจัยได้ทดสอบฝุ่น PM 2.5 มาตรฐาน ฝุ่น PM ที่เก็บจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑล และโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จ.ลำปาง ประเทศไทย พบสารในกลุ่ม polycyclic aromatic hydrocarbons จ า ก PM 2 . 5 ม า ต ร ฐ า น ไ ด้ แ ก่ Fluoranthene, Indeno[1,2,3c,d]pyrene, Benzo[b]fluoranthene, Benzo[a]pyrene และ Levoglucosan ฝุ่นจากโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จ.ลำปาง ได้แก่ Acenaphthene เป็นส่วนใหญ่ ส่วนสารอื่นๆ มีในปริมาณน้อยมาก ฝุ่นจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑลมีสาร Benzo[a]pyrene สูงที่สุด ผลการวิเคราะห์องค์ประกอบธาตุโลหะหนักในตัวอย่างฝุ่นมาตรฐาน พบว่ามีโครเมียม แมงกานีส สังกะสี ทองแดง โคบอลและเหล็กปริมาณสูง โดยพบว่ามีปริมาณเหล็กสูงที่สุด ส่วนฝุ่นจากอ.แม่เมาะ และจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑล พบว่ามีปริมาณเหล็กสูงที่สุดเช่นเดียวกัน ตามด้วยแมงกานีสและสารหนู

ในส่วนของความเป็นพิษของเซลล์หรือการมีชีวิตของเซลล์ รวมถึงกลไกเชิงลึกในเซลล์เยื่อบุผิวหลอดลม (16HBE) เซลล์เยื่อบุผิวถุงลม (A549) เซลล์เยื่อบุลำไส้ (Caco-2 และ T84) เซลล์ประสาท (SK-N-SH) และเซลล์แอสโทรไซต์ (U-87 MG) ฝุ่น PM 2.5 มาตรฐานและฝุ่นจากประเทศไทย กระตุ้นให้เพิ่มภาวะเครียดจากออกซิเดชันในเซลล์เยื่อบุผิวทั้งสองอวัยวะนำไปสู่ความผิดปกติต่อการปกป้องตนเองของเซลล์ ในขณะที่ PM 2.5 กระตุ้นการอักเสบในเซลล์ประสาทและทำให้เซลล์ทั้งสามอวัยวะตาย การทดสอบฤทธิ์ของสารองค์ประกอบฝุ่นพบว่า Benzo[a]pyrene มีแนวโน้มเพิ่มระดับอนุมูลอิสระในเซลล์เยื่อบุผิวทั้งสองแต่ไม่ส่งผลต่อการตายของเซลล์ในขณะที่ Chromium (VI) มีผลกระทบต่อเซลล์ทั้งสามชนิดในลักษณะที่ใกล้เคียงกับผลที่เกิดจาก...

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเข้มข้นและองค์ประกอบทางเคมีของฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) ตามการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาลในเขตจังหวัดพิษณุโลก รวมทั้งจําแนกประเภทและสัดส่วนแหล่งกําเนิดของฝุ่น PM2.5 การศึกษาความเข้มข้นของฝุ่น PM2.5 โดยการเก็บตัวอย่างต่อเนื่อง 24 ชั่วโมง ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2563 ถึง เดือนมีนาคม พ.ศ. 2564 ในพื้นที่ศึกษา 2 พื้นที่ ได้แก่ พื้นที่เมืองและพื้นที่กึ่งเมือง พบว่าค่าความเข้มข้นของฝุ่น PM2.5 ในเขตพื้นที่เมือง มีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง 10.9±3.9 -70.7±14.7 μg/m3และมีค่าเกินมาตรฐานคุณภาพอากาศในบรรยากาศทั่วไปที่กําหนดไว้ 50 μg/m3 อยู่ 3 เดือน คือ เดือน มกราคม-มีนาคม พ.ศ. 2564 ส่วนฝุ่น PM2.5 ในเขตพื้นที่กึ่งเมืองมีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง 16.8±9.6 - 84.6±18.5 μg/m3 และมีค่าเกินมาตรฐาน อยู่ 4 เดือน คือ เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2563 - มีนาคม พ.ศ. 2564 ผลการวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมี พบว่าสัดส่วนองค์ประกอบทางเคมีในฝุ่น PM2.5 ในเขตพื้นที่เมืองมีองค์ประกอบคาร์บอนมากที่สุด รองลงมาคือแอนไอออน แคทไอออน และปริมาณธาตุพบน้อยสุดตามลําดับ รวมทั้งหมดคิดเป็น 98% ของปริมาณฝุ่น PM2.5...

งานวิจัยนี้ได้นำเทคนิคทางนิวเคลียร์ ได้แก่ เทคนิคการอาบรังสีนิวตรอน (NAA) และเทคนิคการเหนี่ยวนำอนุภาคให้ปลดปล่อยรังสีเอ็กซ์ (PIXE) มาใช้ร่วมกับเทคนิคมาตรฐานอินดักทีพลีคัพเปิลพลาสมาแมสสเปกโตรเมตรี (ICP-MS) ในการวิเคราะห์หาองค์ประกอบทางเคมีของฝุ่นละออง PM2.5 จากแหล่งกำเนิดฝุ่นหลักที่ได้จากการเผาไหม้วัสดุชีวมวลและดิน วัสดุชีวมวลที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย ฟางข้าว, ชานอ้อย, ข้าวโพด, เปลือกข้าวโพด, ซังข้าวโพด, ใบมันสำปะหลัง, หญ้า, ไม้สัก, ถ่าน, กาบมะพร้าว, ใบสัปปะรด และใบไผ่ เพื่อนำไปจัดทำรูปแบบ chemical source profile ในการจำแนกแหล่งกำเนิดฝุ่น ผลการทดลองพบว่ารูปแบบ chemical source profile ของแหล่งกำเนิดฝุ่นที่ได้จากการเผาไหม้วัสดุชีวมวลแต่ละชนิดมีรูปแบบที่คล้ายคลึงกันยกเว้นไม้สัก และยังพบว่า K และ Cl มีสัดส่วนความเข้มข้นสูงที่สุด อยู่ในช่วงระหว่างร้อยละ 51.07 ถึง 73.83 และ 8.46 ถึง 35.13 ตามลำดับ ขณะที่ Ca และ Si ถูกพบเป็นองค์ประกอบร่วมด้วย โดยมีสัดส่วนความเข้มข้นอยู่ในช่วงระหว่างร้อยละ 2.83 ถึง 11.45 และ 1.88 ถึง 4.97 ตามลำดับ นอกจากนี้ธาตุอื่นๆ ส่วนใหญ่ที่ตรวจพบ ซึ่งได้แก่ Cr, Ni, Cu, V, Dy, Er, Eu, Ga, Gd, Nd, Pb, Pr, Sm และ Th มีสัดส่วนความเข้มข้นที่ค่อนข้างต่ำ (น้อยกว่าร้อยละ 1.81) ในกรณีของฝุ่นที่มาจากดิน พบว่ามี Fe และ Ca ในสัดส่วนที่สูงที่สุด โดยมีค่าสัดส่วนความเข้มข้นร้อยละ 42.60 และ 24.85 ตามลำดับ นอกจากนี้ยังตรวจพบธาตุสำคัญอื่นๆ อีก ได้แก่ K (ร้อยละ...

ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกข้าวประมาณ 65 ล้านไร่ โดย 69 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมด เกษตรนิยมเผาตอซังและฟางข้าว ซึ่งการเผานาส่งผลให้สูญเสียธาตุอาหารในดินคิดเป็นเงิน 11,468 ล้านบาท ยิ่งไปกว่านั้น ยังสร้างมลพิษ PM2.5 ซึ่งมี black carbon ที่มีคุณสมบัติในการดูดกลืนรังสีดวงอาทิตย์ ทาให้โลกร้อนขึ้นอย่างต่อเนื่อง โครงการนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อลดมลพิษทางอากาศ PM 2.5 ที่เกิดจากการเผาตอซังข้าว ลดต้นทุนการผลิตข้าว และเพิ่มความคุ้มค่าในการผลิตข้าวด้วยปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ เมื่อเทียบกับการใช้ปุ๋ยประเภทอื่น ๆ ดาเนินการถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยี ได้แก่ การขยายเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังฟางข้าวไว้ใช้เองภายในชุมชน กระบวนการผลิตปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังฟางข้าว การวิเคราะห์ต้นทุนของปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังฟางข้าว การประยุกต์ใช้ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังฟางข้าว (อัตราการใช้และวิธีการใช้) และการปลูกจิตสานึก การดูแลสิ่งแวดล้อม ลดฝุ่น PM2.5 ที่เกิดจากการเผาในพื้นที่เกษตร รวมทั้งทาแปลงนาสาธิตเพื่อแสดงวิธีการใช้ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ในการย่อยสลายตอซังและฟางข้าว สาหรับทดแทนการเผานาและลดฝุ่น PM2.5 ให้แก่กลุ่มเกษตรกรใน 10 พื้นที่เป้าหมาย จานวน 400 คน เกิดความเชื่อมั่น รวมทั้งสาธิตการผลิตและใช้น้าหมักหัวเชื้อ อีเอ็ม ร่วมกับปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ในการย่อยสลายตอซังและฟางข้าว และสาธิตการผลิตและใช้หัวเชื้อแบคทีเรีย B. subtilis TU-Orga1 สาหรับกระตุ้นภูมิคุ้มกันพืชและเพิ่มผลผลิตข้าว ผลการดาเนินการพบว่า การถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตและการใช้ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังและฟางข้าว ในพื้นที่เป้าหมาย 10 พื้นที่ และพื้นที่ขยายผลอีก 11 พื้นที่ รวมเป็นพื้นที่ที่มีการนาองค์ความรู้ไปประยุกต์ใช้เท่ากับ 11,421 ไร่ คิดเป็นพื้นที่เผานาประมาณ 9,840 ไร่ ซึ่งคิดเป็นตอซังและฟางข้าวที่จะถูกเผาประมาณ 6,396 ตัน ทาให้สามารถลดปริมาณการปล่อย black carbon ได้มากถึง 496.10 กิโลกรัมต่อปี นอกจากนี้ ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังฟางข้าว ยังช่วยปรับปรุงบารุงดินส่งผลให้ดินนามีอินทรียวัตถุเพิ่มขึ้น 54.08 100 เปอร์เซ็นต์ และทาให้มีธาตุอาหารพืช ได้แก่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม เพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นผลดีต่อการปลูกข้าวในฤดูถัด ๆ ไป การใช้ปุ๋ยคอกอัดเม็ดผสมจุลินทรีย์ย่อยสลายตอซังและฟางข้าว สามารถลดต้นทุนการผลิตและสร้างรายได้จากการสร้างมูลค่าเพิ่มของเหลือทางการเกษตร จากการใช้ปุ๋ยหมักจากฟางข้าวผสมจุลินทรีย์ได้ 1,292 บาทต่อไร่ คิดเป็นต้นทุนการผลิตข้าวที่ลดลงเท่ากับ...

เครื่องตรวจวัดฝุ่นละอองขนาดเล็กระบบเซ็นเซอร์มักพบปัญหาในการให้ค่าตรวจวัดที่ไม่ตรงกับเครื่องตรวจวัดมาตรฐาน ซึ่ง USEPA ได้ให้แนวทางสากลในการเปรียบเทียบเครื่องตรวจวัดฝุ่นละอองทั้งสองประเภท เพื่อให้ค่าฝุ่นที่ตรวจวัดได้มีความน่าเชื่อถือ เครื่องตรวจวัด DustBoy ที่ปัจจุบันมีฐานผู้ใช้งานเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่องจึงจำเป็นต้องมีการทดสอบประสิทธิภาพของเครื่องตรวจวัดและเพิ่มความแม่นยำของค่าฝุ่นที่ต้องเผยแพร่ให้สาธารณชน โดยมีการศึกษาเปรียบเทียบกับวิธีการตรวจวัดตามมาตรฐาน USEPA และศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่อง ซึ่งในงานวิจัยนี้ได้มีการทดสอบประสิทธิภาพเบื้องต้นของเครื่องก่อนการนำไปใช้งานและมีการทดสอบตามวิธีมาตรฐาน โดยการเทียบวัดกับเครื่องสร้างฝุ่นในห้องปฏิบัติการ และเครื่องมาตรฐานที่ใช้วิธีการตรวจวัดแบบ FRM (Federal Reference Method) และ FEM (Federal Equivalent Method) ในภาคสนามตามที่ USEPA กำหนด ซึ่งพบว่าค่าที่วัดได้จากเครื่อง DustBoy จะแตกต่างจากเครื่องมาตรฐานมากขึ้นตามช่วงค่าฝุ่นที่สูงขึ้น แต่ยังคงมีความสอดคล้องกัน โดยในช่วงค่าฝุ่นต่ำกว่า 100 μg/m3 เครื่อง DustBoy วัดค่าฝุ่นได้สูงกว่าค่าฝุ่นมาตรฐานในห้องปฏิบัติการและเครื่อง FRM แต่วัดได้ค่าต่ำกว่าเครื่อง FEM ส่วนในช่วงค่าฝุ่นสูงกว่า 100 μg/m3 ถึงแม้ค่าที่ได้จากเซ็นเซอร์จะมีความสอดคล้องกับเครื่องมาตรฐาน แต่ค่าฝุ่นที่ตรวจวัดได้มีค่าสูงกว่ามาก นอกจากนี้ค่าฝุ่นจากเซ็นเซอร์ยังขึ้นกับอายุ การใช้งาน โดยค่าฝุ่นจะสูงขึ้นตามอายุการใช้งานที่มากขึ้น ทำให้แตกต่างจากค่ามาตรฐานมากขึ้น ส่วนโมเดลเครื่องก็ส่งผลต่อการวัดค่าฝุ่น โดยเครื่องขนาดใหญ่กว่าจะให้ค่าฝุ่นที่ใกล้เคียงกับค่ามาตรฐานมากกว่า ซึ่งสมการที่จะนำมาใช้ปรับค่าฝุ่นจะแตกต่างกันตามช่วงค่าฝุ่น อายุการใช้งานของเซ็นเซอร์ และโมเดล โดยหลังจากนำมาใช้ปรับค่าฝุ่นของ

เครื่อง DustBoy พบว่าทำให้มีค่าใกล้เคียงกับเครื่องมาตรฐาน FEM มากขึ้น ซึ่งจะได้นำสมการที่ได้ไปปรับการแสดงผลค่าฝุ่น เพื่อให้ค่าฝุ่นที่เผยแพร่มีความถูกต้องแม่นยำ รวมถึงจะมีการให้ความรู้ในการติดตั้งและดูแลเครื่องแก่ผู้ดูแลเครื่องประจำจุดติดตั้งเพื่อให้เครื่อง DustBoy ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งาน เนื่องจากสภาพแวดล้อมของจุดติดตั้ง ระบบติดตามตรวจสอบ การประสานงาน และการบำรุงรักษาเครื่อง มีผลต่อคุณภาพของข้อมูลค่าฝุ่นที่ประชาชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำไปใช้ประโยชน์

คำสำคัญ: เซ็นเซอร์ต้นทุนต่ำ, ดัสท์บอย, การตรวจวัดฝุ่นละออง, คุณภาพอากาศ, ฝุ่นละอองขนาดเล็ก

การเผาใบอ้อยเป็นแหล่งหนึ่งของมลภาวะทางอากาศจากฝุ่น PM 2.5 แปลงอ้อยที่ผ่านการเผายังสูญเสียธาตุอาหารทั้งจากดินและใบอ้อย ทั้งนี้ส่งผลทำให้ผลผลิตของอ้อยตอต่ำตามไปด้วย อย่างไรก็ตามใบอ้อยนั้นมีศักยภาพในการเพิ่มมูลค่าในด้านต่างๆ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อลด PM2.5 จากการเผาอ้อย โดยการบริหารจัดการใบอ้อยหลังการเก็บเกี่ยว ผ่านระบบลอจิสติกต์ การศึกษาอุปสงค์-อุปทานใบอ้อย การเพิ่มมูลค่าใบและส่วนอื่นๆของอ้อย ดำเนินการศึกษาอุปสงค์-อุปทานใบอ้อย โดยสัมภาษณ์และถอดบทเรียนข้อมูลเบื้องต้นของผู้ประกอบการที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับในการเก็บเกี่ยว รวบรวม และขนส่งใบอ้อย เพื่อศึกษารูปแบบการจัดการเก็บเกี่ยวใบอ้อย ในปีการผลิต 2564/65 ของจังหวัดขอนแก่น จากนั้นพัฒนา application สำหรับสมาร์ทโฟน ศึกษาการเพิ่มมูลค่าใบและส่วนอื่นๆของอ้อย โดยกระบวนการทางชีวภาพและทางเคมีในระดับต้นแบบและการใช้กากใบอ้อยจากกระบวนสกัดน้ำตาลเพื่อผลิตไบโอชาร์ ไฮโดรเจลนำไฟฟ้าอัจฉริยะที่ประกอบด้วยนาโนซิลเวอร์ที่สังเคราะห์ด้วยวิธีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจากสารสกัดใบอ้อย การน้ าตาลสกัดจากขยะทางการเกษตรของอ้อยโดยกระบวนการไฮโดรไลซิสด้วยกรดและด่าง ผลการศึกษาพบว่าในปีการผลิต 2564/65 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีปริมาณอ้อยสด 30,064,536.46 ตัน มีประมาณการได้ปริมาณอุปทานใบอ้อยเท่ากับ 3,006,453.65 ตัน อย่างไรก็ตามโรงไฟฟ้าชีวมวลส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้ใบอ้อยเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตไฟฟ้าชีวมวล มีอุปสงค์ใบอ้อยรวมเท่ากับ 282,500 ตัน หรือคิดเป็นร้อยละ 9.40 ของปริมาณอุปทานใบอ้อยทั้งหมดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งยังมีปริมาณใบอ้อยที่ไม่ถูกนำไปใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์อีก 2,723,953.64 ตัน ระบบโลจิสติกส์การเก็บใบอ้อยด้วยอัลกอริธึมที่พัฒนาขึ้นสามารถลดระยะทางในส่วนการ

ขนส่งลงจากเดิมขั้นตอนละ 12.49 กิโลเมตร สำหรับเครื่องจักรแต่ละประเภท และลดการใช้พลังงานจากการขนถ่ายในการกวาด อัด คีบ และขนส่งได้ 62.45 ,749.40 ,374.70 และ 374.70 บาท ตามล าดับ และได้พัฒนาซอฟแวร์ในรูปแบบ Mobile App (Android) คือ “ฉลาดจัดการใบอ้อย app” ให้ผู้ประกอบการใช้เป็นเครื่องมือในการวางแผนจัดล าดับการท างานในการเก็บใบอ้อยเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนในการดำเนินงานได้การศึกษาการเพิ่มมูลค่าใบอ้อยพบสภาวะความเข้มข้นของน้ำตาลผสมสูงสุดที่เหมาะสมสำหรับการใช้เป็นความเข้มข้นที่เหมาะสมสำหรับเพิ่มความเข้มข้นของน้ำตาลที่สกัดจากใบอ้อย เพื่อใช้ในการหมักเอทานอลจากเครื่องผลิตต้นแบบได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ใบอ้อยสามารถนำมาผลิตไฮโดรเจลนำไฟฟ้าอัจฉริยะที่ประกอบด้วยนาโนซิลเวอร์ได้นอกจากนี้ยังสามารถผลิตน้ำตาลจากใบอ้อย ชานอ้อย และตออ้อยได้จากผลการศึกษาของแผนงานเป็นการเสนอแนวทางการจัดการใบอ้อยที่ระยะเก็บเกี่ยว ผ่านการบริหารจัดการโลจิสติกส์ การเพิ่มมูลค่าใบอ้อยและขยะจากอ้อยตามศักยภาพ อันน ามาซึ่งประโยชน์ต่อเกษตรกรชาวไร่อ้อย เกษตรกรผู้รับเหมาจัดเก็บใบอ้อย ภาคส่วนอุตสาหกรรมโรงงานน้ำตาล โรงงานไฟฟ้าชีวมวล ภาคธุรกิจอื่นๆที่สนใจ และประชาชนทั่วไป

คำสำคัญ ใบอ้อย โลจิสติกต์ การเพิ่มมูลค่า