โครงการพัฒนาคอนโดมอสเพื่อเป็นอุปกรณ์ในการดูดซับฝุ่นละอองในอากาศที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ในพื้นที่เมือง

งานวิจัยนี้ศึกษาและพัฒนาคอนโดมอสเพื่อใช้เป็นอุปกรณ์ในการดูดซับฝุ่นละอองที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) โดยศึกษาพืชจำนวน 5 ชนิด ได้แก่ มอสดิน (Isopterygium bancanum (Bosch & Sande Lac.) A. Janger), มอสแดด (Calymperes erosum Muell.Hal.), มอสลิเวอร์เวิร์ต (Riccia sp.), มอสขนนก (Leucobryum aduncum Dozy & Molk.) และเคราฤาษี (Tillandsia usneoides (L.) L.)

ศึกษารูปแบบการติดตั้งและอัตราการไหลของอากาศภายในคอนโดมอสโดยใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ (CFD) ศึกษาคุณสมบัติทางกายภาพ อุณหภูมิ และความชื้นต่อการเจริญเติบโตของพืช ดัชนีความทนทานพืชต่อมลพิษทางอากาศ โดยมีการศึกษาพารามิเตอร์ทั้งหมด 4 พารามิเตอร์ ได้แก่ ปริมาณของกรดแอสคอร์บิกของพืช ปริมาณของคลอโรฟิลล์รวมของพืช ค่า pH ของสารสกัดจากใบของพืช และค่าปริมาณน้ำสัมพัทธ์

ศึกษาศักยภาพในการดักจับฝุ่นซึ่งแสดงถึงความสามารถในการเป็นตัวกรองอากาศชีวภาพของพืชที่ใช้ในการทดสอบ วิเคราะห์ฝุ่นละอองที่ถูกพืชตัวอย่างดูดซับด้วยเทคนิค HS-GC-MS วิเคราะห์ปริมาณของโลหะแคดเมียมและโซเดียมที่ถูกดูดซับด้วยเครื่องอะตอมมิกแอบซอร์พชันสเปกโทรมิเตอร์ (AAS) วิเคราะห์สัณฐานวิทยาด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด (SEM)

ทำการศึกษาประสิทธิภาพการบำบัดฝุ่นละอองขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน และ 10.0 ไมครอน ภายในตู้ปฏิบัติการควบคุมสภาพแวดล้อม จากนั้นออกแบบ สร้างคอนโดมอส และศึกษาประสิทธิภาพการบำบัดฝุ่นละอองขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอนในพื้นที่ริมถนน

จากการทดลองพบว่า ลิเวอร์เวิร์ตมีค่าดัชนีความทนทานพืชต่อมลพิษทางอากาศมากที่สุด รองลงมาคือมอสขนนก ในขณะเดียวกันผลการศึกษาศักยภาพในการดักจับฝุ่นของมอสขนนกมีค่าสูงสุด และลิเวอร์เวิร์ตมีศักยภาพในการดักจับฝุ่นต่ำที่สุด

จากการวิเคราะห์ HS-GC-MS พบสารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) และโพลีไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (PAHs) พืชตัวอย่างสามารถดูดซับโลหะแคดเมียมและโซเดียมไว้ในเซลล์ได้ ลักษณะทางสัณฐานวิทยาของพืชที่ใช้ในการทดสอบมีพื้นผิวขรุขระ มีร่องตื้น สามารถดักจับ PM2.5 และ PM10 ได้

ผลการศึกษาประสิทธิภาพการดูดซับฝุ่นละอองพบว่า รูปแบบการไหลของอากาศที่เหมาะสมคือรูปแบบแนวนอน ที่ความเร็วลม 2.0 เมตรต่อวินาที ใช้เวลาในการศึกษา 60 นาที สำหรับกล่องควบคุมสภาพแวดล้อม ส่วนรูปแบบการไหลของอากาศแบบแนวนอนที่ความเร็วลม 0.5 เมตรต่อวินาทีใช้สำหรับตู้ปฏิบัติการควบคุมสภาพแวดล้อม

คอนโดมอสมีค่ามัธยฐานของร้อยละประสิทธิภาพการบำบัดฝุ่นละอองขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน ด้วยมอสขนนกในคอนโดรายชั่วโมงเท่ากับ 3.7 และรายวันเท่ากับ 2.3

คำสำคัญ: คอนโดมอส, ฝุ่น PM2.5, มอส, ประสิทธิภาพการดูดซับฝุ่นละออง